Trendwatching: AI in financiële functies

Door de toename van rekenkracht, rekencapaciteit en opslagcapaciteit van computersystemen en de beschikbaarheid van data wordt AI (Artificial Intelligence) meer en meer toegankelijk, betaalbaar en toepasbaar voor een groot publiek. De eerste weken van 2023 gaat het in de media veel over de AI-toepassing ChatGPT als mogelijke vervanger van Google en als vervanger van creatieve beroepen als tekstschrijver. Maar wat is AI eigenlijk en belangrijk voor jou: wat is de invloed van AI op het financiële vakgebied?

Definitie AI

AI is een verzamelnaam voor machines en systemen die menselijk denkvermogen nabootsen, benaderen en zelfs overtreffen.. De High-Level Expert Group on Artificial Intelligence hanteert de volgende definitie: ‘AI refereert naar systemen die intelligent gedrag vertonen door hun omgeving te analyseren en actie ondernemen om, met een bepaald niveau van autonomie, specifieke doelen te behalen.’

Bron: AI in de financiële sector

Deborah Nas, deeltijd hoogleraar Strategic design for technology-based innovation aan de TU Delft schetst in een helder artikel hoe AI ook financiële functies zal veranderen. Wij geven je een samenvatting:

Artificial intelligence is heel goed in analyseren en voorspellen. Het is mogelijk om met meer variabalen te spelen en rekening te houden. Zo maakt een algoritme bijvoorbeeld in no-time een online marktanalyse waar een consultancyfirma maanden mee bezig zou zijn. Of een tool koppelt interne databronnen aan externe databronnen om uiteindelijk het betalingsrisico van prospects te kunnen inschatten. Op een veel efficiëntere en complete manier dan de huidige systemen dat doen.
Veel van deze tools die met artificial intelligence werken, zijn al als kant-en-klare cloudoplossing beschikbaar. Ze veranderen totaal hoe we omgaan met analyses: er komen meer data beschikbaar en die zijn goedkoper en nauwkeuriger dan handmatig verkregen gegevens.

Met AI kun je heel veel processen die voorheen mankracht vroegen, laagdrempelig automatiseren. Je kunt ook de tijd verminderen die besteed wordt aan zaken die geen waarde toevoegen. Denk aan een toepassing waarmee medewerkers declaraties kunnen indienen. Je maakt een foto van je bonnetje, die wordt herkend, automatisch in het systeem gezet en het algoritme keurt instant goed of af. Een ander bekend voorbeeld: Chatbots worden steeds succesvoller ingezet om de customer service medewerkers te vervangen.

Met elke recessie neemt de fraude toe, en 2023 zal naar verwachting geen uitzondering zijn. Wanneer er sprake is van een recessie, worden medewerkers en klanten in geldnood wanhopiger en daardoor meer bereid tot fraude. O.a. in de financiële wereld wordt volop gewerkt met AI om fraude en andere misstanden op te sporen. Zo wordt in het bankwezen AI ingezet om witwas-acties op te sporen en met credit scoring worden risico’s in kaart gebracht en gelabeld. Er zijn ook al algoritmes beschikbaar die het communicatiegedrag van de medewerkers monitoren op gebied van compliance: belletjes, appjes, sms’jes, e-mails worden in kaart gebracht. Het systeem laat daar gedragspatronen op los om incompliance te ontdekken. En dat gaat ver, het programma kan zelfs voorspellen of het een vergissing was of dat er opzet in het spel is.

AI biedt veel kansen om klanten een gerichte, persoonlijke service te bieden. Een voorbeeld is het online verzekeringsbedrijf Lemonade:

Met de AI-bot van Lemonade, kun je binnen enkele seconden een polis afsluiten, zonder papierwerk of telefoontjes. Een claim indienen is net zo eenvoudig: open de app, beantwoord een paar vragen en je claim wordt super snel verwerkt. Veel claims worden al binnen enkele seconden uitbetaald!

Bron: lemonade.com

Zij gebruiken hierbij meerdere AI-systemen. Voor de communicatie met klanten en om automatisch een gepersonaliseerde offerte te kunnen uitbrengen. Om claims goed te keuren. En ook om fraude te detecteren.

Het inzetten van AI vraagt om veel zorgvuldigheid, want er zijn ook behoorlijke risico’s aan verbonden. Patronen die onbedoeld in eerdere datasets zijn geslopen kunnen door AI sterk uitvergroot worden. Denk aan het voorbeeld van AI in de recruitment van Amazon die op basis van historische gegevens onbedoeld een discriminerend algoritme produceerde. Bovendien moet je zeker als je te maken hebt met consumenten rekening houden met wet- en regelgeving op het gebied van dataverzameling en privacy. Het verbeteren van de datakwaliteit, het diversifiëren van datasets en het gebruik van methoden om data te interpreteren zijn allemaal manieren om tot een betere ‘explainability’ te komen.

Het is dus belangrijk dat je als bedrijf en/of financiële afdeling beschikt over de juiste kennis om de algoritmes op een verantwoorde manier in zetten en bij te sturen. Algoritme auditor is een nieuwe rol, maar de hoeveelheid data die vrijkomt vraagt ook om meer professionals die die data kunnen duiden (data analisten) en kunnen omzetten naar commerciële kansen (business adviseurs). Financials die zich naast finance kennis toeleggen op AI zorgen dat ze relevant blijven en creëren volop baankansen voor zichzelf.

Hebben wij je geprikkeld om je verder te verdiepen in Artificial Intelligence? Wij lieten ons o.a. informeren door:

• 5 thema’s in AI die financiële functies gaan veranderen
• AI in de financiële sector
• 6 bedrijfseconomische trends voor 2023